@dr.pongbonetalk เวลาอ่านข่าว หรือดูหนัง คุณหมอแจ้งว่า เป็นมะเร็งระยะลุกลาม แล้วมะเร็งมีกี่ระยะ แต่ละระยะคืออะไร รักษาได้รึเปล่า วันนี้หมอจะมาอธิบายให้ฟังกันครับ #หมอกระดูก #หมอ #แพทย์ #หมอโป้ง #คุยเฟื่องเรื่องกระดูก #มะเร็ง #มะเร็งระยะสุดท้าย #มะเร็งตัวร้าย #ผู้ป่วยมะเร็ง #เทรนด์วันนี้ #คีโม #chemo #chemotherapy @หมอโป้ง คุยเฟื่องเรื่องกระดูก @หมอโป้ง คุยเฟื่องเรื่องกระดูก @หมอโป้ง คุยเฟื่องเรื่องกระดูก ♬ ก็เธอน่ารักอ่ะ (Speed up) - Shineboys
โรคมะเร็ง เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญระดับโลก การเข้าใจระยะของโรคมะเร็งมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการวางแผนการรักษาและการพยากรณ์โรค มะเร็งแบ่งออกเป็น 4 ระยะ โดยแต่ละระยะมีความรุนแรงและโอกาสในการรักษาที่แตกต่างกัน การตรวจพบ มะเร็ง ในระยะเริ่มต้นมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อความสำเร็จในการรักษา
ระยะของ มะเร็ง
มะเร็ง ทุกประเภทประกอบไปด้วย 4 ระยะดังนี้
ระยะที่ 1: ขนาดเล็กและอยู่เฉพาะที่
โรคมะเร็ง ในระยะแรกมักมีขนาดเล็กและจำกัดอยู่เฉพาะในอวัยวะต้นกำเนิด โดยยังไม่มีการลุกลามออกไปนอกอวัยวะนั้น ในระยะนี้ ก้อน มะเร็งอาจมีขนาดเล็กมากจนไม่สามารถตรวจพบได้ด้วยการตรวจร่างกายทั่วไป ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักไม่มี อาการ ผิดปกติใดๆ ทำให้การตรวจพบมะเร็งในระยะนี้เป็นไปได้ยาก อย่างไรก็ตาม การตรวจคัดกรองมะเร็งอย่างสม่ำเสมอสามารถช่วยตรวจพบ โรคร้าย นี้ได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก ซึ่งจะทำให้การ รักษา มีโอกาสประสบความสำเร็จสูง
ระยะที่ 2: ขนาดใหญ่ขึ้นและลุกลามไปยังเนื้อเยื่อรอบ ๆ
เมื่อ โรคมะเร็ง ดำเนินต่อไป ก้อน มะเร็งจะมีขนาดใหญ่ขึ้นและเริ่มลุกลามเข้าสู่เนื้อเยื่อข้างเคียง ในระยะนี้ ผู้ป่วยอาจเริ่มมี อาการ ผิดปกติ เช่น มีก้อนที่คลำได้ มีอาการปวด หรือมีความผิดปกติของการทำงานของอวัยวะนั้นๆ การรักษาในระยะนี้อาจต้องใช้วิธีการผสมผสาน เช่น การผ่าตัดร่วมกับการให้ยาเคมีบำบัดหรือการฉายรังสี เพื่อกำจัด โรคร้าย ให้หมดไป อย่างไรก็ตาม โอกาสในการรักษาให้หายขาดยังคงมีสูง หากตรวจพบและเริ่มการรักษาได้ทันท่วงที
ระยะที่ 3: ลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองข้างเคียง
ในระยะต่อมาโรคมะเร็งอาจลุกลามเข้าสู่ต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ใกล้เคียง การลุกลามเข้าสู่ต่อมน้ำเหลืองเป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่า โรคร้าย นี้มีความรุนแรงมากขึ้น ผู้ป่วยอาจมี อาการ ของต่อมน้ำเหลืองโต ซึ่งอาจคลำได้เป็น ก้อน ตามบริเวณต่างๆ ของร่างกาย เช่น ที่คอ รักแร้ หรือขาหนีบ การ รักษา ในระยะนี้มักต้องใช้วิธีการรักษาแบบผสมผสาน และอาจต้องใช้เวลาในการรักษานานขึ้น โอกาสในการรักษาให้หายขาดลดลง แต่ยังคงมีความเป็นไปได้
ระยะที่ 4: แพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น
ระยะสุดท้ายของโรคมะเร็ง คือการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆ ที่อยู่ห่างไกลจากตำแหน่งเริ่มต้น ในระยะนี้ เซลล์มะเร็งสามารถเดินทางผ่านกระแสเลือดหรือระบบน้ำเหลืองไปยังอวัยวะต่างๆ ทั่วร่างกาย เช่น ปอด ตับ สมอง หรือกระดูก ผู้ป่วยมักมีอาการรุนแรงและหลากหลาย ขึ้นอยู่กับอวัยวะที่มีการแพร่กระจายของมะเร็ง การ รักษา ในระยะนี้มักเน้นการควบคุมอาการและการเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย มากกว่าการรักษาให้หายขาด
โอกาสในการรักษา มะเร็ง ในแต่ละระยะ
ความรุนแรงของโรคมะเร็งในแต่ละระยะนั้นไม่เหมือนกัน โอกาสในการรักษาหายจึงมีความแตกต่างกันด้วย ดังข้อมูลต่อไปนี้
ระยะที่ 1 และ 2: โอกาสหายขาดสูง
โรคมะเร็ง ในระยะแรก ๆ มักมีโอกาสรักษาให้หายขาดได้สูง โดยเฉพาะในระยะที่ 1 และ 2 ซึ่งเป็นช่วงที่ก้อนมะเร็งยังมีขนาดเล็กและยังไม่แพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่น ในระยะนี้ แพทย์มักสามารถรักษาด้วยการผ่าตัดเพื่อเอาก้อนมะเร็งออกได้ทั้งหมด โดยอาจใช้การฉายรังสีหรือเคมีบำบัดร่วมด้วยเพื่อกำจัดเซลล์มะเร็งที่อาจหลงเหลืออยู่
สำหรับโรคมะเร็งเต้านมระยะที่ 1 พบว่ามีอัตราการรอดชีวิต 5 ปีสูงถึงเกือบ 100% ส่วนโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ระยะที่ 1 มีอัตราการรอดชีวิต 5 ปีประมาณ 90% แสดงให้เห็นว่าการตรวจพบและรักษาตั้งแต่ระยะแรกมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อโอกาสในการหายขาด ดังนั้นการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งจำเป็น โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงหรือผู้ที่มีอาการผิดปกติ เพื่อให้สามารถตรวจพบ โรคร้าย นี้ได้แต่เนิ่น ๆ
ระยะที่ 3: ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง
สำหรับ โรคมะเร็งระยะที่ 3 โอกาสในการรักษาให้หายขาดจะขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ชนิดของมะเร็ง ขนาดและการแพร่กระจายของก้อนมะเร็ง รวมถึงสภาพร่างกายของผู้ป่วย ในระยะนี้ก้อนมะเร็งมักมีขนาดใหญ่ขึ้นและอาจแพร่กระจายไปยังต่อมน้ำเหลืองใกล้เคียง แต่ยังไม่ลุกลามไปยังอวัยวะอื่นที่ห่างออกไป
การรักษามักใช้วิธีผสมผสาน ทั้งการผ่าตัด เคมีบำบัด และการฉายรังสี โดยอาจให้การรักษาก่อนการผ่าตัดเพื่อลดขนาดก้อนมะเร็งให้เล็กลง ทำให้สามารถผ่าตัดออกได้ง่ายขึ้น แม้โอกาสหายขาดจะน้อยกว่าระยะแรก แต่ผู้ป่วยหลายรายยังสามารถมีชีวิตยืนยาวได้หากได้รับการรักษาที่เหมาะสม เช่น โรคมะเร็งเต้านมระยะที่ 3 มีอัตราการรอดชีวิต 5 ปีมากกว่า 70%
อาการของโรค มะเร็ง ในระยะนี้มักชัดเจนขึ้น ผู้ป่วยอาจมีอาการปวด น้ำหนักลด หรือมีก้อนที่คลำได้ การรับมือกับอาการ ต่างๆ และผลข้างเคียงจากการรักษาจึงเป็นสิ่งสำคัญ ทีมแพทย์จะให้การดูแลแบบองค์รวมเพื่อควบคุมอาการและช่วยให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้
ระยะที่ 4: โอกาสหายขาดน้อยมาก
โรคมะเร็งระยะที่ 4 หรือระยะแพร่กระจาย เป็นระยะที่โรคร้ายนี้ได้ลุกลามไปยังอวัยวะอื่นที่ห่างไกลจากตำแหน่งเดิม เช่น ตับ ปอด หรือสมอง ในระยะนี้โอกาสหายขาดมีน้อยมาก เป้าหมายหลักของการรักษาจึงเป็นการควบคุมโรค บรรเทาอาการและยืดระยะเวลาการมีชีวิตอยู่ให้นานที่สุด
การรักษามักเน้นที่การใช้ยาเคมีบำบัดหรือยามุ่งเป้า เพื่อชะลอการเติบโตของก้อนมะเร็งและควบคุมอาการ การผ่าตัดหรือฉายรังสีอาจใช้เพื่อบรรเทาอาการเฉพาะที่ เช่น อาการปวดหรือก้อนที่กดทับอวัยวะสำคัญ นอกจากนี้ การดูแลแบบประคับประคองเพื่อควบคุมอาการและเพิ่มคุณภาพชีวิตก็มีความสำคัญอย่างยิ่ง
แม้โอกาสหายขาดจะน้อย แต่ด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์ ผู้ป่วยโรคมะเร็งระยะที่ 4 หลายรายสามารถมีชีวิตอยู่ได้นานขึ้น บางรายอาจมีชีวิตยืนยาวได้หลายปีหากตอบสนองดีต่อการรักษา อย่างไรก็ตาม อัตราการรอดชีวิต 5 ปีของโรคมะเร็งระยะที่ 4 โดยทั่วไปมักต่ำกว่า 30% ขึ้นอยู่กับชนิดของ มะเร็ง
การป้องกันมะเร็ง
โรคมะเร็งเป็นหนึ่งในสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของประชากรโลก การป้องกันจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ทุกคนควรให้ความสนใจ โดยสามารถทำได้หลายวิธี ดังนี้
หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง
การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยงเป็นวิธีการป้องกันโรค มะเร็ง ที่มีประสิทธิภาพมากที่สุด โดยพฤติกรรมเสี่ยงที่ควรหลีกเลี่ยง ได้แก่
- การสูบบุหรี่: บุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของโรคมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งปอด มะเร็งช่องปาก และมะเร็งกล่องเสียง การเลิกสูบบุหรี่จึงเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการลดความเสี่ยง
- การดื่มแอลกอฮอล์: การดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งตับ มะเร็งเต้านม และมะเร็งลำไส้ใหญ่
- การรับประทานอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ: อาหารที่มีไขมันสูง เนื้อแดง และอาหารแปรรูปเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งควรรับประทานผักและผลไม้ให้มากขึ้น
- การสัมผัสรังสี UV: การรับแสงแดดมากเกินไปเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งผิวหนัง ควรใช้ครีมกันแดดและหลีกเลี่ยงการอยู่กลางแดดจัด
ดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง
การดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรงเป็นอีกวิธีหนึ่งในการป้องกันโรคมะเร็ง โดยสามารถทำได้ดังนี้
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ: การออกกำลังกายช่วยควบคุมน้ำหนัก ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่และมะเร็งเต้านม
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์: ทานผักและผลไม้ให้มากขึ้น ลดการบริโภคเนื้อแดงและอาหารแปรรูป
- รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ: ภาวะน้ำหนักเกินและโรคอ้วนเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งหลายชนิด
- พักผ่อนให้เพียงพอ: การนอนหลับที่เพียงพอช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง
ตรวจสุขภาพ ประจำปีอย่างสม่ำเสมอ
การ ตรวจสุขภาพ ประจำปีเป็นวิธีที่สำคัญในการป้องกันและตรวจพบโรคมะเร็งในระยะเริ่มต้น ซึ่งมีโอกาสรักษาให้หายขาดได้สูง โดยการ ตรวจสุขภาพ ที่ควรทำ ได้แก่
- การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก: ผู้หญิงควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกทุก 3-5 ปี
- การตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม: ผู้หญิงควรได้รับการตรวจแมมโมแกรมทุก 1-2 ปี เมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไป
- การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่: ผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไปควรได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่
- การตรวจร่างกายทั่วไป: ควรสังเกตอาการผิดปกติ เช่น ก้อนที่ผิดปกติ น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ หรืออาการอื่น ๆ ที่ผิดปกติ
การป้องกัน มะเร็ง เป็นสิ่งสำคัญที่ทุกคนควรให้ความสนใจ โดยสามารถทำได้หลายวิธี เช่น การหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง การดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง และการตรวจสุขภาพประจำปีอย่างสม่ำเสมอ การตระหนักถึงความสำคัญของการป้องกันและการตรวจคัดกรองมะเร็งจะช่วยลดความเสี่ยงและเพิ่มโอกาสในการรักษาหากเกิดโรค
อ่านบทความอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
- ความรู้โรคมะเร็ง โดย นพ. ธีรวุฒิ คูหะเปรมะ โรงพยาบาลมะเร็งกรุงเทพ วัฒโนสถ
- มะเร็งมีกี่ระยะ? โดย โรงพยาบาลเฉพาะทางมะเร็งแคนเซอร์อลิอันซ์ ศรีราชา
- ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับโรคมะเร็ง (Basic knowledge of cancer) โดย โรงพยาบาลกรุงเทพภูเก็ต
- มะเร็งระยะลุกลาม โดย CHULA CANCER รังสีรักษาและมะเร็งวิทยา
- ระยะของมะเร็ง พร้อมแนวทางรักษา โดย อาคเนย์ประกันชีวิต